سرویس آذربایجان/خبرگزاری آران
اكنون 180 سال از تحمیل عهد نامه شوم و ننگین تركمن چای توسط روسیه بر دولت ایران می گذرد... دهها سال قبل از انعقاد عهدنامه های فاجعه باری مانند گلستان (1192 شمسی / 1813 میلادی ) و تركمنچای توسط دولت توسعه طلب روسیه برای اشغال سرزمینهای ایران تلاش می كرد. وصیت نامه پطركبیر ، امپراطورروسیه ، جهت مرزگشایی و رسیدن این كشور به آبهای گرم خلیج فارس ، وصیت نامه ای معروف است . امپراتوری عثمانی نیز از سویی دیگر چشم طمع به سرزمین های ایران دوخته بود . هر بار كه اقتدار دولت مركزی در ایران تضعیف می شد ، تحركات دولت توسعه طلب روسیه و تركهای عثمانی برای اشغال سرزمین های قفقازی ایران بیشتر می شد. چنانكه روسها و تركها بارها با سوء استفاده از آشفتگی های درونی و ضعف دولت مركزی در ایران به قفقاز یورش بردند وجمهوری آذربایجان را اشغال كردند . اما پادشاهان مقتدری همچون شاه عباس كبیر ، نادرشاه افشار و آقامحمدخان قاجار شخصا فرماندهی سپاه ایران را بر عهده گرفته وقفقاز را از وجود روسها وتركهای اشغالگر پاك ساخته و شكست های سنگینی بر آنها وارد كردند . آقا محمد خان برخلاف دیگر شاهان قاجار، اهل جنگ وستیز بود ومانند یك سرباز ساده زندگی می كرد. وی در راس سپاه ایران برای پاك سازی قفقاز وجمهوری آذربایجان از ارتش متجاوز روسیه و سركوب وابستگان روسیه به آن مناطق رفت و به طرزی مشكوك ترور شد. پس از ترور وی بود كه بار دیگر تحركات روسیه برای تحقق اهداف توسعه طلبانه و اشغال خاك ایران آغاز شد. بعد از دو دوره جنگ روسیه با ایران كه 25 سال طول كشید ، روسیه توانست با همدستی با انگلستان وفرانسه وكمكهای مقامات وابسته در دربار ایران و در سایه ضعف دولت فتحعلی شاه ، دو عهد نامه ننگین گلستان و تركمنچای را بر ایران تحمیل كرده و17 ولایت قفقازی ایران راتحت اشغال و اسارت خود گیرد. با انعقاد عهد نامه های گلستان و تركمانچای فاجعه ملی در تاریخ ایران رقم خورد ، فاجعه ای كه طی دو قرن گذشته ، پیامدهای خسارت باری برای ملت ایران و ساكنان ولایت قفقازی اشغال شده داشته است . ابعاد پیامدهای عهد نامه های یاد شده ، سرنوشت مردم قفقاز جنوبی را تغییر داد و موقعیت استراتژیك ایران را تضعیف كرد. برخی نتایج عهدنامه های گلستان و تركمانچای :
1- مرزهای شمالی ایران از دریای سیاه تا گرجستان به رودخانه ارس تغییر یافت.
2- اشغال 17 ولایت قفقازی ایران توسط روسیه ، در كاهش اقتدار جهان اسلام موثر افتاد و میلیونها مسلمان ساكن در آن مناطق ، تحت حاكمیت روسیه مسیحی قرار گرفتند.
3- فرهنگ اسلامی و ایرانیدر قفقاز دچار ضایعات و خسارتهای تاریخی شد ، الفبای اسلامی ممنوع ، حوزه ها و مدارس علمی و دینی تعطیل شد وهزاران روشنفكر دینی ، شاعر ، نویسنده و بخصوص علمای قفقاز در معرض قتل و تبعید و زندان قرار گرفتند و مساجد تخریب و تعطیل گردید.
4- میلیونها قفقازی و بخصوص مسلمانان در دوره حاكمیت كمونیستی به مدت هفتاد سال پشت پرده آهنین قرار گرفتند و روابط فرهنگی ،سیاسی و اقتصادی آنها با ایران (وطن اصلی شان) و جهان اسلام قطع شد.
5- قفقاز جنوبی كه قبل از اشغال آن توسط روسیه در دوره حاكمیت ایران بر آن منطقه ای یكپارچه با اقوام و ادیان و مذاهب مختلف بود ، و شهرهایی مانند گنجه ، تفلیس ، ایروان ، نخجوان از مراكز مهم مدنیت اسلامی – ایرانی و پایگاه معارف شیعی و شعر وادب فارسی بودند . بعد از تحمیل عهدنامه های گلستان وتركمان چای ، یكپارچگی قفقاز جنوبی از بین رفت ، جابجایی جمعیتی در آن صورت گرفت و علاوه بر پیدایش سه كشور كوچك و وابسته در آن ، مناطقی مانند ، قره باغ ، آبخازیا ، آجاریا ، اوستیا ، تالش مغان و لزگستان نیز ادعای استقلال كردند. از بین رفتن یكپارچگی قفقاز به بهای جان و آوارگی میلیونها تن از اهالی تمام شد.
6- اشغال 17 ولایت قفقازی ایران توسط روسیه ، پدید آمدن دولتهای كوچك و نوپا در منطقه بعد از فروپاشی شوروی نیز به ضرر جهان اسلام و به سود قدرتهای استعماری و صهیونیسم جهانی است.
با فروپاشی شوروی و پیدا شدن دولت باکو که حدود 17 سال از شناخته شدن آن در جهان و سازمان ملل می گذرد ،این دولت در ردیف دولتهای متحد امریک واسراییل قرار گرفت و مبارزه با اسلام و فرهنگ اسلامی – ایرانی ، گسترده تر از دوره شوروی در ایران شمالی تداوم یافت . به بیان روشن همچنانکه باکو دردوره شوروی به عنوان یک پایگاه ضد ایرانی مورد استفاده حاکمان مسکو بود ، بعد از فروپاشی شوروی ،این پایگاه به تصرف حاکمان واشنگتن و صهیونیسم جهانی درامد و اقدامات دولتهای اشغالگر مانند امریکا ورژیم صهیونیستی از این پایگاه برای اجرای طرحهای ضد تمامیت ارضی ایران ادامه یافت .امروز در کتابهای درسی دولت باکو تحریفات وجعلیات وتخیلات مکتوب سیاسی بازمانده از دوره شوروی ،با جهت گیری ضد اسلامی وضد ایرانی به نام «تاریخ آذربایجان ! » به دانش آموزان و دانشجویان آموخته می شود .دامنه این تحریفات به حدی گسترده است که بسیاری ار دانشجویان ودانش آموزان نمی دانند نظامی گنجوی وخاقانی شروانی اشعار خود را به زبان فارسی سروده اند . زیرا ترجمه هایی خام از اشعار این بزرگان به زبان آذری ، به عنوان شعر های نظامی و خاقانی وارد کتابهای درسی شده است ! حتی بسیاری نمی دانند که تا قبل از انعقاد عهد نامه های گلستان وترکمانچای ، ایالت های گنجه وباکو ونخجوان و... بخشی از خاک ایران بوده است ، زیرا تحریفات وجعلیات تاریخی مندرج در کتابهای رسمی ودرسی حاکمان ایران شمالی می گوید که دولت باکو ویا «دولت آذربایجان ! » چند هزار سال سابقه دارد !در این تحریفات وجعلیات شگفت انگیز ،دولت صفوی وپادشاهانی چون شاه اسماعیل صفوی وشاه عباس کبپر هم «دولت آذربایجان و پادشاهان آذربایجان ! » داشته می شوند وحتی اخیراً انستیتوی تاریخ آکادمی علوم باکو نقشِِۀ جغرافیایی منتشر کرده وسرزمین ایران در عهد صفوی و شهرهایی چون اصفهان وشیراز و...را هم بخشی از«آذربایجان تاریخی !»معرفی کرده است !؟... اینها همه حاکی از آن است که نه تنها دولت 17 سالۀ باکو ،بلکه برخی دولتهای دیگر از جمله آمریکا واسراییل نیز مانند دولت شوروی به شدت از«آگاهی مردم ایران شمالی ازگذشته تاریخی شان »نگران هستند وبا پنهان کردن واقعیتهای صد سا لۀ تاریخی در زیر انبوهی از دروغ های تبلیغاتی ونظریه پردازیهای شیطانی ، می کوشند «هویتی جعلی ،غیر ایرانی وحتی غیر اسلامی » برای مسلمانان قفقاز جنوبی بخصوص مردم ایران شمالی تعریف کنند... از جمله جنایتهای فرهنگی دولت شوروی برای قطع ارتباط مردم ایران شمالی با گذشته ومیراث مکتوب تاریخی شان ، تغییر الفبا بود .در دورۀ حاکمیت دولت کمونیستی شوروی بر سرزمین های قفقازی ایران ، الفبای عربی وفارسی- ا لفبای جهان اسلام است – به الفبای روسی تغییر داده شد .بعد از فروپاشی شوروی وپیوستن دولت نوپای باکو به زنجیره کشورهای تحت سلطه غرب ، باز هم الفبا به لاتین تغییر یافت تا نسلهای جدید در ایران شمالی همچنان نتوانند با گذشته تاریخی شان ارتباط برقرار کنند وهویت اصیل اسلامی – ایرانی خود را باز یابند.در وضعیتی که فعالیتهای دستگاههای دولتی ورسانه ها ومطبوعات وابسته به بیگانگان در باکو برای جعل وتحریف تاریخ ایران شمالی نفی گذشته ایرانی این سرزمین شیعه ادامه دارد،دستگاههای فرهنگی ورسانه ای ایران،بخصوص رسانه های دولتی سکوت کرده اند ، در سالگرد انعقاد عهد نامۀ شوم ترکمانچای که جدایی بخش های مهمی از کشورمان با آن رقم خورد،در حالی که دستگاههای دولتی باکو فعالیت خود را در تکرار تحریفات تاریخی وتبلیغات علیه تمامیت ارضی ایران افزونتر کرده اند ،دستگاههای فرهنگی ورسانه ای ما و بخصوص رسانۀ تأثیرگذاری مانند صدا وسیما ،حتی در استانهایی مانند اردبیل وآذربایجان شرقی وآذربایجان غربی از کنار این فاجعۀتاریخی (عهدنامۀ ترکمانچای) با سکوت وبی تفاوتی می گذرند...در کنار سکوت وبی تفاوتی دستگاههای فرهنگی ورسانهای دولتی،بیان این واقعیت ضروری است که ملت ایران و بخصوص آذربایجانی ها هرگز این فاجعۀتاریخی را فراموش نکرده اند ونویسندگان وتاریخ پژوهان ،روزنامه نگاران وشاعرا ن مستقل همواره به یاد سرزمین قفقازی ایران بوده ودر این راستا کتابها ومقالات و شعرهای فراوانی منتشر کرده اند .نگاهی به صد ها کتاب وهزاران مقاله تاریخی که طی دهها سال گذشته دربارۀتاریخ ایران ،یا سرزمین های اشغال شدۀایران در قفقاز توسط نویسندگان وپژوهشگران کشورمان منتشر شده ودر همۀ اینها به تناسب صفحات زیادی به عهدنامه های ننگین گلستان وترکمانچای اختصاص یافته وازاین عهدنامه ها با عنوان عهدنامه هایی سیاه ،ننگین،فاجعه بار و...یاد شده،ونیز شعارهای زیادی دربارۀجدایی قفقاز از ایران سروده شده است،همه وهمه حاکی از آن است که ملت ایران بخصوص روشنفکران وعلمای آذربایجان ،همواره در هوای زدودن وستردن دو عهد نامۀ سیاه از صفحات تاریخ بوده اند وآرزوی روزگاری را دارند که درآن «رودارس»به عنوان مرز جدایی نباشد. آری این یک اشتیاق ملی است که ملت ایران در هوای اتحاد ولایت های اشغال شدۀقفقاز با وطن اصلی هستند... گویی«حرکت آزادی بخش ایران شمالی» که ریشه در مقاومتها وجنگهای اهالی قفقاز در مقابل حاکمیت روسیه بعد از انعقاد عهدنامه های سیاه گلستان وترکمانچای دارد،بار دیگر از درون همین فعالیتهای مردمی وفرهنگی را بر عهده دارند... شاید تا مدتی قبل از فروپاشی شوروی،کمتر کسی تصور میکرد که روزی این دولت قدرتمند واشغالگر فرو خاهد ریخت وسرزمین های قفقازی ایران از حاکمیت آن رها خواهد شد .اما این اتفاق مبارک رخ داد.روزی نیز خواهد رسید که آمریکا واسراییل نیز مانند شوروی از هم خواهدپاشید وآن روز،فصل تازه ای درحیات قفقاز وایران آغاز خواهد شد وسرزمین های اشغالی ایران درقفقاز،آزادی وپیوند ابدی خود با ایران را باز خواهد یافت...