آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

خبرگزاری آران/ سرویس آذربایجان

 معاون وزیر فرهنگ کشور آذربایجان در حاشیه نشست مقامات فرهنگی ایران و آذربایجان که روز دوشنبه 9 بهمن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا، درباره ثبت ساز «تار» به نام کشورش گفت: جمهوری آذربایجان "تار معاصر آذربایجان" که در قرن 19 از سوی "صادق جان اسد اوغلی " طراحی شده را در یونسکو به ثبت رسانده است و ثبت ساز در یونسکو حق هر کشوری است.

به گزارش ایسنا، ناظم صمدف -معاون وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان - با بیان اینکه آذربایجان در سال 2003 موسیقی مقامی را در یونسکو به ثبت رسانده است، اظهار داشت: با این کار دف، تار و کمانچه به صورت خودکار در فهرست یونسکو قرار می‌گیرد.

وی همچنین تصریح کرد: آذربایجان موارد بسیاری را برای ارائه به یونسکو دارد و ثبت ساز در یونسکو حق هر کشوری است.

سایت یونسکو

اما آنچه در سایت یونسکو آمده است، تنها به نام "تار" بدون هیچ پسوندی اشاره دارد، مطلبی که حتی مسؤولان ما نیز به آن تکیه می‌کردند و از ثبت تار با نام "تار آذربایجان" خبر می‌دادند.

چندی پیش رییس مرکز مطالعات منطقه‌ای میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی درباره‌ ثبت ساز تار توسط جمهوری آذربایجان در فهرست میراث ناملموس یونسکو به خبرنگار ایسنا گفته بود: «آنچه اکنون جمهوری آذربایجان ثبت کرده، بدون تردید تار آذربایجان است که برخی به آن «تار ترکی» هم می‌گویند.

این تار از نظر ابعاد، شیوه‌ی ساخت‌، تعداد سیم‌ها،‌ پرده‌بندی،‌ شیوه‌ی اجرا و الحانی که با آن نواخته می‌شود، با تار ایرانی تفاوت چشم‌گیری دارد. بنابراین هرگاه کشوری یک پرونده را در مقوله‌ی میراث ناملموس ثبت جهانی می‌کند، به معنای این نیست که کشوری دیگر حق ندارد، برای ثبت جهانی همان میراث یا شبیه آن اقدام کند.

در صورتی که تار، سازی با اصالت ایرانی است که قدمت آن به قرن‌ها پیش که حتی کشوری به نام آذربایجان وجود نداشت، می‌رسد؛ سازی که بنا بر شواهد به دست آمده قدمت آن حداقل به پیش از دوران صفویه می‌رسد.

آنچه که جمهوری آذربایجان به آن اشاره دارد، ساخت تاری با شکلی متفاوت در قرن 19 است، تاری که با نام "تار قفقازی" شناخته می‌شود؛ اما در سایت یونسکو هیچ اشاره‌ای به این مطلب نشده است.

اما دانستن این نکته ضروری است که "جمهوری دمکراتیک آذربایجان "در ۱۹۱۸تاسیس شد و دو سال بعد در ۱۹۲۰به اتحاد جماهیر شوروی ضمیمه شد و سالها بعد در ۱۹۹۱استقلال خود را بازیافت.

آذربایجان در سالهای ۱۱۹۳و ۱۲۰۷خورشیدی (1815 و 1829 میلادی) و در زمان حکومت قاجارها در پی پیمان گلستان و ترکمانچای میان ایران و روسیه از ایران جدا و به روسیه تزاری ضمیمه شد.

نکته دیگر آن‌که، خبرهایی که این روزها به گوش می‌رسد، حکایت از تلاش جمهوری آذربایجان برای ثبت کمانچه به نام خود می‌دهد. موضوعی که حتما چندی بعد، سبب دلخوری اهالی و علاقه‌مندان به موسیقی خواهد شد و احتمالا بعد هم جمهوری آذربایجان خواهد گفت:"ما کمانچه آذری را به ثبت رسانده‌ایم!./خ

پایان پیام.