محسن پاک آیین، سفیر فعلی ایران در جمهوری آذربایجان اهل فسا است که سال‌هاست در وزارت امور خارجه مشغول به کار است.
به گزارش آران نیوز به نقل از هفته نامه آذرپیام، وی سفیر فعلی ایران در جمهوری آذربایجان، متولد شانزدهم آذر ۱۳۳۳ در فسا است. وی فعالیت‌های سیاسی خود را از سال ۱۳۶۰، با ورود به وزارت امور خارجه آغاز و در سال ۱۳۶۶ کاندیداتوری انتخابات مجلس شورای اسلامی فسا را، با اخذ رای کمتری نسبت به رقبای خود تجربه کرد.
سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در زامبیا، ازبکستان و تایلند، رئیس اداره اول آسیای شرقی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و... از جمله سوابق وی است.
پاک آیین، تالیف کتاب‌های "سفیران پیامبر اعظم (ص)"، "شناخت نومحافظه‌کاران آمریکا"، "سیاست و حکومت در آفریقا"، "پنجاه سال مناسبات دیپلماتیک ایران و تایلند"، "حیدر علی‌اف و دیدگاه دوستی دائمی با ایران" و... را نیز در کارنامه خود دارد.
آقای سفیر سال ۱۳۹۳ خورشیدی را چگونه گذراندند؟
از لحاظ کاری سال ۱۳۹۳ بسیار پر مشغله بود. هئیت های زیادی بین ایران و جمهوری آذربایجان تبادل شدند، آقای الهام علیف رئیس جمهور آذربایجان به تهران آمد و آقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم به باکو سفر کردند. سفر بیش از بیست هیئت در سطح وزیر و بالاتر و امضای بیش از ۱۵ سند همکاری از جمله کارهای سفارت بود که بطور طبیعی در رشد روند مناسبات دو کشور موثر بود و از این بابت خوشحالم. در زمینه خانوادگی، خداوند دومین نوه دختری را به بنده و همسرم عنایت کرد که زندگی ما را شیرین تر ساخت و از این بابت خاضعانه خداوند بزرگ را شکرگذارم.
در سفارت با تقویم شمسی کار می‌کنید یا میلادی؟
با هردو تقویم چراکه برای تعاملات بین المللی باید تقویم میلادی داشته باشیم و در سطح ملی نیز از تقویم شمسی استفاده می کنیم.
مهمترین رویداد دیپلماتیک بین ایران و جمهوری آذربایجان در سال ۹۳ چه بود؟
به نظر من سفر روسای جمهور ایران و آذربایجان به تهران و باکو که نشانگر اراده روسای جمهور دو کشور برای تحکیم روابط بود، مهمترین تحول دیپلماتیک دو کشور در سال ۹۳ محسوب می شوند. در واقع مذاکرات انجام شده نقشه راه روابط را روشن کرد و راهکارهای تقویت ارتباطات را مشخص ساخت.
این روزها سفیران ایران را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌توان دید. آیا این حضور با رویکرد دیپلماتیک آقای ظریف نسبتی دارد؟ یا بیش‌تر حاصل ذوق فردی سفرای ماست؟
قطعا رویکرد آقای دکتر ظریف مشوق تمایل دیپلماتهای ایرانی در استفاده از فضای مجازی بوده است. برخی از سفرا نیز مثل خود من هم از سالها قبل در فضای مجازی فعال بوده اند. فضای مجازی ابزار مناسبی برای تحقق اهداف دیپلماسی عمومی است و با توجه به اهمیت افکار عمومی برای تصمیم سازان بین المللی، اهمیت فضای مجازی مضاعف می گردد.
بحث حذف روادید برای ایرانیان به کجا رسیده است؟
جمهوری آذربایجان با هیچ کشوری قانون لغو روادید برای گذرنامه های عادی ندارد. در عین حال برای ایرانیان تسهیلات نسبتا خوبی مثل صدور ویزا در مبادی مرزی برای ورود به نخجوان و صدور ویزای سریع برای تجار در نظر گرفته شده است.
گسترش روابط ایران و جمهوری آذربایجان، چه کسانی را تلخ‌کام می‌کند؟
عواملی همچون برخی کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی و همچنین گروهک های قومگرا، علاقمند به توسعه روابط ایران و جمهوری اسلامی ایران نیستند و تقویت این روابط کام آنها را تلخ می کند.
کمی از مراسم عید نوروز در جمهوری آذربایجان بگویید. نوروز در شمال ارس چه طعمی دارد؟
آداب و سنت های نوروزی در دو سوی ارس بسیار نزدیک به هم هستند. جشن به هنگام سال تحویل، بازدید از بزرگترها و احترام به آنان، تکریم جوانان و کودکان و دادن عیدی به ایشان، خانه تکانی و پوشیدن لباس نو، چهارشنبه سوری که البته در آذربایجان چهار نوبت و در تمام سه شنبه شب های اسفند برگزار می شود، از آداب نوروز در جمهوری آذربایجان است.
رژیم حقوقی دریای خزر در چه حال است؟ مدتی است بی‌خبریم.
در مجموع ما شاهد پیشرفت در مذاکرات هستیم و بتدریج زمینه مساعدی برای دستیابی به توافق نهایی در روند مذاکرات ۲۰ ساله رژیم حقوقی این دریا فراهم می شود. اعتماد متقابل میان کشورهای حاشیه دریای خزر وجود دارد که وجود این اعتماد، فضای لازم را برای بررسی و حل و فصل مسائل و مشکلات را ایجاد کرده است.
افق روابط ایران و جمهوری آذربایجان در سال ۹۴ را چگونه می‌بینید؟
با توجه به گذر از مراحل اعتمادسازی و توجه به بهسازی روابط، سال ۹۴ را سال خوبی برای روابط دو کشور می دانم و آینده مناسبات دو کشور روشن است.