آخـرین اخــبار، تحلیـل هـا و مقـالات در خصـوص منطـقه قفــقاز

آران نیوز- در بازی‌های المپیک اروپایی ۲۰۱۵ که از تاریخ ۱۲ ژوئن تا ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵ مقارن با 22 خرداد ماه تا 7 تیر ماه سال جاری در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار خواهد شد، 5600 ورزشکار در 18 رشته ورزشی با هم به رقابت خواهند پرداخت.

نویسنده: صمد حسن زاده

جمهوری آذربایجان به زعم خود می خواهد تصویری جدید و پیشرفته از خود را به اروپا و جهان نشان دهد. 
آزاد رحیم اف، وزیر ورزش و جوانان آذربایجان، در این باره معتقد است: "قطعا این رویداد برای کشوری جوان مانند ما که تنها بیست و یک سال از استقلالش می گذرد بسیار مهم است. این که جایگاهی در نقشه جهان داشته باشیم و همانطور که واقعیت دارد، بخشی از اروپا باشیم. ما ورود اروپا به آذربایجان را خوش آمد می گوییم ."
نقش آفرینی خانم مهربان علی اف، همسر الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان که از اعضای اصلی کمیته اجرایی المپیک، سفیر حسن نیت یونسکو  و صاحب کرسی این نهاد جهانی در جمهوری آذربایجان است، نشان از اهمیت بازی های المپیک اروپایی برای دولت آذربایجان دارد. با این حال برگزاری اولین دوره بازیهای المپیک اروپایی در جمهوری آذربایجان را تنها نمی توان به حساب ابتکار عمل دولت آذربایجان گذاشت. 
در اینجا موضوع تجارت ورزشی امریکا و اروپا با استثمار سایر کشورها نیز مطرح می باشد. از سال 2003 دیدگاهی وجود دارد مبنی بر این که  امریکا و اروپا در تلاش است تا در قفقاز جنوبی "توسعه متوازن" را رعایت نماید. یعنی رشد و توسعه هر یک از کشورهای این منطقه باید به نوعی تامین شود تا میزان رشد و توسعه هر سه کشور واقع در قفقازجنوبی به صورت یکجا تامین شود. چرا که اگر تمامی درآمدهای نفتی حاصل از فروش نفت به طور ثمربخش در اقتصاد آذربایجان به کار گرفته شود، در آن صورت تفاوتهای زیادی میان آذربایجان، گرجستان و ارمنستان مشاهده می شود. به همین دلیل تمام پولهایی که وارد آذربایجان می شود باید به هر ترتیبی از آذربایجان خارج شود. 
بدین منظور باید رشد و توسعه فساد در آذربایجان، دموکراسی در گرجستان و علم و تحصیل در ارمنستان به طور یکجا توسعه یابد. بدین ترتیب پولهای وارد شده به آذربایجان باید از طریق فساد اداری و اقتصادی خرج شود. از این رو اجرای برنامه ها و پروژه های نمایشی بی هدف، بی دلیل  و بدون توجیه اقتصادی مانند یورو ویژن، بازیهای المپیک اروپایی و ساخت و سازهای بی ثمر در دستور کار قرار گرفته است، تا پولهای آذربایجان خرج شود. روندی که همچنان با شتاب ادامه دارد.
با این استدلال هزینه بیش از 10 میلیون دلار در برنامه "عید گل"، هزینه سالانه 4 الی 5 میلیارد دلار برای ساخت و سازهای غیرضروری و در مقابل عدم سرمایه گذاری در امرتولید، بی اعتنایی به ساخت کارخانجات و بی توجهی به بخش بهداشت و آموزش و پرورش در راستای "توسعه همگون قفقاز" انجام می پذیرد.
در تمامی این موارد منافع امریکا و اروپا با منافع مسئولین حکومت آذربایجان هم خوانی دارد. چرا که هیات حاکمه آذربایجان نیز خواهان هزینه مبالغ هنگفت در پروژه های بی هدف هستند. زیرا آن ها سهم خود را از چنین هزینه کردهایی به دست می آورند. در تمامی پروژه ها 45 الی 50 درصد از کل هزینه ها از سوی مسئولین حکومتی به مقامات بالاتر پرداخت می شود. البته بیش از نیمی از این مقدار نیز از سوی خود همین مسئولین صرف می شود. به همین ترتیب یک "هرم فسادی" ایجاد می شود. مقدار پولی که سالانه بدین ترتیب حیف و میل می شود نزدیک به 2 الی 2.5 میلیارد دلار است.
بازیهای المپیک اروپایی نیز یکی از شاخص ترین و بزرگترین این نوع پروژه ها به حساب می آید. تاکنون به طور رسمی نزدیک به 4 میلیارد دلار فقط برای برگزاری بازیهای اروپایی هزینه شده است. ساخت و یا تکمیل زیرساختها، برگزاری بازیها و هزینه اقامت بازیکنان بخشی از این هزینه های هنگفت می باشد. فقط هزینه ساخت و ساز نزدیک به 3میلیارد دلار می باشد. اگر در نظر بگیریم که حدود 45 الی 50 درصد از مجموع هزینه ها حیف و میل شده است در آن صورت نزدیک به 1.5میلیارد دلار از سوی همین مسئولین به تاراج رفته است. یک میلیارد مابقی هزینه ها نیز صرف هزینه رفت و برگشت، اسکان و تغذیه بازیکنان خواهد شد. البته هزینه های مربوط به هتل ها، رستوران ها، وسایل نقلیه و غیره که متعلق به همین مسئولین می باشد دوباره به خودشان بازگردانده خواهد شد.
این ادعا مبنی بر اینکه بازیهای اروپایی برای کشور آذربایجان سودآور خواهد بود ادعایی دروغ و کذب محض است. چرا که حضور حتی 25 الی 30 هزار گردشگر نیز در این بازیها محل تردید است. از طرف دیگر حضور بیش از این تعداد گردشگر و اسکان آنها در هتل ها غیرممکن می باشد. محل اسکان در نظر گرفته شده برای گردشگر ها در مجموع  25 هزار نفر است. 
در واقع اگر تمامی این اماکن گفته شده تا روز برگزاری بازیها آماده شود در آن صورت حداکثر 25 هزار نفر گردشگر در این بازیها حضور خواهند یافت. کار اسکان گردشگر ها در سایر هتل ها مدنظر نمی باشد و اگر انجام پذیرد خیلی محدود خواهد بود. از طرف دیگر زیر نظر قرار گرفتن تمامی این گردشگر ها امری بسیار دشوار است. همه این گردشگر ها "باب میل" حاکمیت نیستند. اگر این گردشگر ها بدون کنترل و نظارت های لازم حکومت در شهر به گشت و گذار بپردازند تصاویر بدی را از کشور منعکس خواهند کرد و این موضوع با هدف دولت آذربایجان در ارائه یک تصویر جدید و مدرن از کشور در تعارض خواهد بود. به همین دلیل اسکان گردشگرها در سایر هتل ها پیش بینی نشده است. 
بدین ترتیب تعداد گردشگرهایی که در بازیهای اروپایی عازم آذربایجان خواهند شد، بیشتر از 30 هزار نفر نخواهند بود. در چنین حالتی میزان ارزی که هر یک از این گردشگر ها به کشور وارد خواهند کرد 1500 الی 2000 دلار خواهد بود. این مقدار پول شامل هزینه کرد آنها در رستوران ها و سایر مراکز تفریحی طی 15 الی 20 روز  اقامت خواهد بود. اگر سوغاتی های آنها را نیز 1000 دلار در نظر بگیریم حداکثر  هزینه ای که هر یک از گردشگرها خواهند کرد، بیش از 3000 دلار نخواهد بود. بدین ترتیب مجموع ارزی که گردشگران  وارد کشور می کنند در حالت کلی 90 الی 100 میلیون دلار خواهد بود. با این حساب می توان استدلال کرد که  100 میلیون دلار ارز وارد شده توسط گردشگرها در مقابل 4 میلیارد هزینه بازیهای المپیک کاری بی فایده و بی توجیه است.
حامیان و مبلغان بازیهای اروپایی چنین ادعا می کنند که کشور از سوی این گردشگر ها در خارج تبلیغ و در عرصه جهانی کشور ما شناخته می شود. این در حالی است که چنین مسافرتهایی کاملا به ضرر کشور تمام خواهد شد. بی تردید"گردشگرهای با انصاف" اگر هزینه برگزاری بازیها را با میزان سودآوری این بازیها مقایسه کنند به نتایج نامطلوبی خواهند رسید. آنها به این نتیجه خواهند رسید که چطور ممکن است در این کشور  با وجود این همه گدا و تا این حد بیکار حکومت تا این اندازه به صورت بی دلیل و بدون محاسبه هزینه و فایده خرج می کند. بنابراین سوالات مهمی در ذهن گردشگران خارجی به وجود خواهد آمد. سوالاتی مانند این که چرا حکومت به خاطر این هزینه ها به مردم خود گزارش نمی دهد؟ چرا حکومت به جای ساخت کارخانه و کارگاه فقط زمین بازی و رستوران می سازد؟ چرا حکومت به جای هزینه در بخش بهداشت و تحصیل تا این میزان  در ورزش و یورویژن و عید گل هزینه می کند؟ و دیگر سئوالات مشابهی که در ذهن توریستها به وجود خواهد آمد. بدون شک این گردشگران با مردم عادی صحبت خواهند کرد. آنها چشم بسته نیستند، بی تردید آن ها به گوشه و اطراف خود با نگاه دقیق تری نگاه خواهند کرد. بدین ترتیب حکومت آذربایجان؛ به واسطه بازی های اروپایی میزان زیادی از پایگاه مردمی خود را از دست خواهد داد.
البته مشکلات به اینجا ختم نمی شود. مهم ترین مسئله این است که  بعد از پایان  بازیهای اروپایی مشکلات و کمبودها خود را در بخش اقتصاد بیشتر نشان خواهد داد. به طوری که کاهش قیمت نفت، ارزش پول ملی را در مرز خطر قرار خواهد داد. احتمال زیادی وجود دارد که دوباره ارزش منات بعد از بازیهای اروپایی کاهش یابد. البته ممکن است دولت به طور تصنعی ارزش منات را تا زمان برگزاری انتخابات مجلس در سال جاری همچنان حفظ کند. اما تردیدی نیست که ارزش منات بعد از انتخابات پارلمانی با کاهش جدی روبرو خواهد شد. همچنین به دلیل استفاده از بودجه ملی برای برگزاری بازیهای اروپایی، بودجه کشور با کسری شدیدی مواجه خواهد بود، که حل آن تنها با کاهش ارزش منات و دریافت وام های کلان امکان پذیر است.
در مجموع می توان گفت، بازی های المپیک اروپایی باکو  برای دولت و ملت آذربایجان نتیجه و دستاوردی نخواهد داشت و بیشتر شبیه یک نمایش بزرگ تبلیغاتی با صرف هزینه های هنگفت است. در شرایطی که کاهش قیمت نفت فشار اقتصادی مضاعفی را بر مردم آذربایجان وارد می کند منافع ملی اقتضا می کند، ثروت ملی کشور با دقت بیشتری و در راستای منافع عمومی مردم هزینه شود.