جوانشیر آخونداف: کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» برای تمام منطقه مهم است
آران نیوز- جوانشیر آخونداف سفیر جمهوری آذربایجان در ایران در رابطه با اتصال شبکه های راه آهن ایران و جمهوری آذربایجان، ایجاد کریدور حمل و نقل «شمال ـ جنوب» و توسعه روابط دو کشور مصاحبه ای با خبرگزاری «آذرتاج» انجام داده است.
س ـ لطفا، اطلاعاتی در باره خط ریلی آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان) که بخشی از کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» است، ارایه دهید.
ج ـ با نگاه گذرا به گذشته نزدیک پروژه راه آهن «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» به استحضار می رسانم که نشست سه جانبه در رابطه با ساخت راه آهن «رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» در 8 فوریه سال 2011 با حضور مسئولان راه آهن جمهوری آذربایجان، روسیه و جمهوری اسلامی ایران در تهران برگزار شد. در پایان این نشست تفاهمنامه ای در خصوص پروژه ساخت راه آهن «رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» بین شرکتهای راه آهن جمهوری آذربایجان، روسیه و جمهوری اسلامی ایران امضا شد.
انجام اقدامات لازم در راستای اجرای کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» که برای آینده اقتصاد منطقه بسیار مهم می باشد، یکی از وظایف مهم سفارت ما است. اقدامات مستمر در راستای اتصال خطوط راه آهن بین جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران توسط سفارت انجام گرفته و می گیرد.
همکاری در خصوص این پروژه راه آهن در قالب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) که مقر آن در تهران قرار دارد، نیز در حال انجام است. در نتیجه ابتکار و تلاشهای سفارت ما، پروژه «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» به فهرست پروژه های اولویت دار سازمان «اکو» اضافه شد. در یازدهمین اجلاس مسئولان نهادهای راه آهن کشورهای عضو سازمان «اکو» که در ترکیه برگزار شد مقرر شد یک گروه کاری در سطح بالا در باره پروژه «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» در قالب این سازمان تشکیل شود. نخستین اجلاس گروه کاری در باکو و دومین اجلاس آن نیز در شهر رشت ایران برگزار شده است.
تصمیمات در باره پروژه راه آهن «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» در اسناد عالی سازمان «اکو» نیز منعکس شده است. بدین ترتیب که اجرای هر چه زودتر پروژه راه آهن «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» در بیانیه پایانی یازدهمین نشست سران سازمان «اکو» که در 23 دسامبر سال 2010 در استانبول برگزار شد و در بیانیه پایانی دوازدهمین نشست سران سازمان «اکو» که در 16 اکتبر سال 2012 در باکو برگزار شد مورد تاکید قرار گرفت. در عین حال، در صورت جلسات شورای وزیران و شورای برنامه ریزی منطقه ای سازمان «اکو» نیز تکمیل هر چه زودتر پروژه راه آهن «قزوین ـ رشت ـ آستارا (ایران) ـ آستارا (جمهوری آذربایجان)» مورد اشاره قرار گرفته است.
س ـ چند روز پیش، دیدار هیأت های دو کشور در آستارا (جمهوری آذربایجان) و آستارا (ایران) برگزار شد. نظر شما در خصوص این دیدارها چیست؟
ج ـ هدف اصلی از این دیدارها، انجام مذاکرات در باره کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» بود. در دیدارهای شاهین مصطفی یف وزیر اقتصاد و شاهین مصطفی یف وزیر اقتصاد و صنعت و رییس آذری کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی، تجاری و بشردوستانه جمهوری آذربایجان و ایران و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رییس ایرانی این کمیسیون، نمایندگان بلندپایه وزارتخانه های خارجه و راه، کمیته دولتی گمرک، سرویس دولتی مرزبانی و اداره دولتی راه آهن جمهوری آذربایجان و نمایندگان بلندپایه وزارت های ارتباطات و فناوری اطلاعات، خارجه، راه و شهرسازی و کمیته گمرک ایران حضور داشتند.
مشخص است که به دلیل نبود خطوط آهن بین ایران و جمهوری آذربایجان در حال حاضر حمل و نقل کالا از طریق وسایل نقلیه از گذرگاههای مرزی صورت می گیرد. به همین لحاظ، اجرای کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب»، یکی از مسایل اولویت دار پیش روی جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران است. کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» که اهمیت سیاسی و اقتصادی زیادی دارد، فرصتی برای افزایش چند برابر حجم جابجایی کالا و مسافر را فراهم خواهد آورد و به گسترش همکاری اقتصادی بین ایران و جمهوری آذربایجان کمک خواهد کرد.
در جریان سفر رسمی حسن روحانی رییس جمهور اسلامی ایران به جمهوری آذربایجان در ماه نوامبر سال 2014، توسعه حوزه حمل و نقل یکی از موضوعات اصلی مذاکرات روسای جمهور آذربایجان و ایران بوده است. روسای جمهور دو کشور یک بار دیگر با ابراز علاقمندی نسبت به ایجاد کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» اعلام داشتند که کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» نه تنها برای ایران و جمهوری آذربایجان بلکه برای تمام منطقه مهم است.
طول خط ریلی «قزوین ـ رشت» که بخشی از کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» است، 205 کیلومتر است. 6 شرکت بزرگ ایران در ساخت این خط آهن مشارکت می کنند و 80 درصد از کارها به پایان رسیده است. ساخت 22 تونل و 15 پل هنوز ادامه دارد. هم اکنون ساخت 15 تونل نهایی شده است. ایران و جمهوری آذربایجان در مورد جستجوی مشترک منابع مالی ساخت راه آهن «رشت ـ آستارا» که طول آن 167 کیلومتر می باشد، به توافق رسیده اند.
در دیدار شاهین مصطفی یف و محمود واعظی که در 9 اکتبر در آستارا برگزار شد، در مورد تشکیل گروههای کاری به منظور بررسی اجرای اقدامات در راستای تکمیل کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» و ایجاد زیرساخت لازم در مرز دو کشور توافق گردید. این اقدامات شامل ساخت خطوط ریلی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان، ساخت مشترک پل مرزی و نیز احداث ترمینال حمل کالا در نظر گرفته شده است. بر اساس توافق حاصل شده در این دیدار، ساخت 8.3 کیلومتر راه آهن و احداث یک پل از سوی جمهوری آذربایجان صورت خواهد گرفت.
در عین حال، پروتکل گروه کاری در قالب کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان به امضای جاوید قربان اف رییس شرکت راه آهن جمهوری آذربایجان و پور سید آقایی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل راه آهن ایران رسید.
س ـ نظر شما در باره اهمیت کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» چیست؟
ج ـ اولاً باید بگویم که کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال ـ جنوب» به منظور گسترش گردش تجاری بین کشورهای ایران، روسیه، اروپا، آسیای جنوبی و خلیج فارس در سال 2000 میلادی تاسیس شده است. جمهوری آذربایجان در ماه سپتامبر سال 2005 به این ابتکار پیوسته است. هدف اصلی این کریدور اتصال بنادر آسیای جنوبی و خلیج فارس با روسیه و کشورهای اروپایی از طریق جمهوری آذربایجان و ایران است. مزیت اصلی این کریدور در مقایسه با سایر مسیرها، از نظر مسافت و زمان سه برابر کوتاهتر است. هزینه تحویل محموله ها از طریق دریا به رقابت مقاوم تر است. امنیت مسیر و تقاطع با دالانهای ترانزیتی بین المللی از دیگر مزایای کریدور «شمال ـ جنوب» محسوب می شود.
به طور کلی، این کریدور با ظرفیت حمل و نقل 30 میلیون تن کالا در سال با صرفه ترین مسیر از نظر زمان و هزینه ترانزیت می باشد. بر اساس پیش بینی کارشناسان، در مرحله نخست حمل و نقل سالانه 5 میلیون تن کالا و سپس 10 میلیون تن کالا از طریق جمهوری آذربایجان امکان پذیر است.
همانطور که اشاره کردم، کریدور حمل و نقل بین الملل «شمال ـ جنوب» علاوه بر کسب اهمیت زیادی برای آینده اقتصاد منطقه، تحرک جدیدی در گسترش همکاری اقتصادی بین ایران و جمهوری آذربایجان که دو کشور همسایه و دوست هستند، ایجاد خواهد کرد.
مسلم است که اصلاحات صورت گرفته تحت رهبری الهام علی اف رییس جمهور آذربایجان باعث توسعه پویا در اقتصاد جمهوری آذربایجان شده است. در نظام اقتصادی بازار، کشورهای خارجی مشتاق همکاری با کشورهای دارای پتانسیل اقتصادی هستند.